Επιτρέψτε μου να σας πω μιαν ιστορία, την δική μου ιστορία. Το όνομα μου είναι Αγγελική Στεφανάκη. Είμαι μητέρα 3 παιδιών, 30, 26 και 20 ετών, σήμερα. Σπούδασα νομικά στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά δούλεψα 34 χρόνια ως τραπεζικός υπάλληλος καριέρας στην άλλοτε μεγαλύτερη ελληνική Τράπεζα και μια από τις πάλαι ποτέ μεγαλύτερες ευρωπαϊκές.
Διαγνώστηκα με μεταστατικό καρκίνο του μαστού το 2015, ακριβώς την στιγμή που η καριέρα μου ήταν στο απόγειό της. Είχα μόλις μια πολύ σημαντική προαγωγή σε μια ψηλή και απαιτητική θέση, την οποία ήθελα και για την οποία είχα κοπιάσει πολύ.
Είχα αρχικά διαγνωστεί με πρώιμο ορμονοεξαρτώμενο διηθητικό καρκίνο του μαστού στην ηλικία των 39 ετών, το 2001. Τα παιδιά μου ήταν τότε 12, 8 και 2 ετών. Προσπάθησα να τα κρατήσω αλώβητα και μακρυά από αυτό. Για χάρη τους, όμως, συγκέντρωσα όλο το κουράγιο του κόσμου, προσπάθησα πολύ και κατάφερα να συνεχίσω την ζωή μου, να επιστρέψω στην κανονικότητα μου και να αφήσω τον καρκίνο πίσω στα βάθη του χρόνου. Δεν τον αρνήθηκα ποτέ, δεν τον αγνόησα. Τον σεβάστηκα, αλλά και δεν τον φοβήθηκα. Ήμουν απόλυτα ακριβής και τακτική με τις προβλεπόμενες απαραίτητες εξετάσεις.
Ωστόσο 14 χρόνια μετά την πρώτη διάγνωση, εντοπίστηκε, κατά την τακτική μου εξέταση, στον ίδιο μαστό, ένα ύποπτο εύρημα, που στην συνέχεια αποδείχθηκε πως ήταν καρκίνος του ίδιου τύπου με τον πρώτο. Αρχικά θεωρήθηκε μια απλή περίπτωση υποτροπής και έγιναν οι προβλεπόμενοι και απαραίτητοι χειρισμοί. Στη διάρκεια, όμως, των εξετάσεων σταδιοποίησης διαγνώστηκα με μετάσταση στα οστά. Είχα, ήδη, περάσει στην επόμενη φάση… Πως ένιωσα; Ούτε λίγο, ούτε πολύ σαν να έπεσε εν αιθρία ένας κεραυνός χιλιάδων μεγατόνων, πάνω σε μένα και την οικογένεια μου.
Ήμουν, όμως, γι άλλη μια φορά απόλυτα αποφασισμένη να αφήσω και αυτό πίσω μου. Να μην αφήσω τον καρκίνο να επηρεάσει την προσωπική, οικογενειακή και εργασιακή μου καθημερινότητα. Μετά τις απαραίτητες θεραπείες γύρισα στην οικογένεια μου και στην δουλειά μου. Αλλά οι υπολογισμοί μου δεν ήταν σωστοί, καθώς μερικούς μήνες μετά, εντοπίστηκε νέο εύρημα στον πνεύμονα. Χρειάστηκε να υποβληθώ σε μια σειρά εβδομαδιαίων χημειοθεραπειών, για 6 δύσκολους μήνες. Αυτήν την φορά, το σοκ ήταν ολοκληρωτικό και απόλυτο και δεν μπορούσε να συγκριθεί με οτιδήποτε άλλο πριν.
Παρόλα αυτά, αποφάσισα να γυρίσω στην δουλειά μου μόλις ένα μήνα μετά το τέλος των χημειοθεραπειών. Τότε θεωρούσα ότι αυτή η απόφαση ήταν η σωστή και ότι η επιστροφή στην δουλειά ήταν το ιδανικό φάρμακο για την δική μου περίπτωση, όπως είχε δουλέψει και παλιότερα. Παρέβλεψα ωστόσο το γεγονός ότι η τελευταία μετάσταση και οι θεραπείες με είχαν επηρεάσει πολύ σε πολλά επίπεδα. Εγώ είχα την αγωνία και το άγχος να επιστρέψω στην κανονικότητα και να πείσω τον εαυτό μου, πρώτα, και μετά τους άλλους ότι ήμουν πια καλά. Ήθελα να πείσω εμένα, την οικογένεια μου και τους ανθρώπους γύρω μου ότι είμαι ακόμα δυνατή και ότι στέκομαι και πάλι στέρεα στα πόδια μου. Έκανα λάθος… Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι οι προτεραιότητες μου είχαν πλέον αλλάξει. Δεν μπορούσα να λειτουργήσω όπως πριν, ούτε σωματικά ούτε πνευματικά. Δεν ήμουν έτοιμη να ανταποκριθώ στις αυξημένες απαιτήσεις της δουλειάς και της θέσης μου. Διηύθυνα τότε έναν πολύ νευραλγικό τομέα. Η εξάμηνη απουσία μου για θεραπεία έκανε την κατάσταση δυσκολότερη. Τα συναισθήματα πολλά, το βάρος τους ανυπόφορο. Έτσι, όταν, ελάχιστο καιρό αργότερα, παρουσιάσθηκε μια ευκαιρία διαφυγής δραπέτευσα. Εγκατέλειψα μια καριέρα για την οποία πάλευα χρόνια. Όμως τώρα έπρεπε να παλέψω για την ζωή μου, να διαχειριστώ την νόσο, να διαχειριστώ την συνεχιζόμενη θεραπεία και τις παρενέργειες. Χρειαζόμουν χρόνο. Όλα είχαν πλέον αλλάξει, ακόμα και η εξωτερική μου εμφάνιση, δεν ήμουν πλέον η ίδια σε κανένα τομέα.
Αποφάσισα τότε να προχωρήσω σε συνταξιοδότηση, μια και μπορούσα, μια απόφαση υπαγορευμένη από την έντονη συναισθηματική πίεση και τον πανικό, τότε, όμως, δεν μπορούσα να δω οτιδήποτε άλλο σαν προοπτική. Και πώς αλλιώς; Αφού μετάσταση ήταν πάντα και μέχρι πριν ελάχιστο καιρό συνώνυμο του οριστικού τέλους. Η βιβλιογραφία και τα στατιστικά ήταν όλα εναντίον. Δυο χρόνια επιβίωση, το ανώτερο.
Και εκεί που όλα είναι δυσοίωνα και εναντίον σου, νομίζεις, ξημερώνει και η επόμενη μέρα και η άλλη και η άλλη. Την μια είσαι καλά, την άλλη όχι, την μια πρέπει να πας νοσοκομείο για θεραπείες και την άλλη ένα όμορφο ταξίδι, ένα οικογενειακό τραπέζι… και είσαι παρούσα, με σάρκα και οστά, ζεις, κινείσαι, υπάρχεις.
Στο μεταξύ, σήμερα έχει αναζωπυρωθεί η εστία στα οστά, αλλά παρά αυτήν την ατυχή εξέλιξη, εγώ νιώθω ακόμα παραγωγική και ενεργή και αν σήμερα έπρεπε να πάρω εκείνη την απόφαση, σίγουρα δεν θα την έπαιρνα, όμως τότε ήμουν τόσο εύθραυστη, που «έσπασα» κάτω από την πίεση.
Τώρα όμως που έτσι έχουν τα πράγματα, εγώ νιώθω πως «οφείλω» στον κερδισμένο χρόνο να προσπαθήσω ώστε να αλλάξει η θεώρηση του κόσμου για την μετάσταση. Ήδη πολυάριθμοι μεταστατικοί ασθενείς είμαστε εδώ, ζούμε και κινούμαστε ανάμεσα σας, αρκετοί μάλιστα και με ποιότητα ζωής. Σε ένα σχεδόν εχθρικό, κοινωνικά και εργασιακά, περιβάλλον, προσπαθούμε να μαζέψουμε τα κομμάτια μας. Σε ένα περιβάλλον που δεν συγχωρεί την αδυναμία και την αρρώστια, οι μεταστατικοί προσπαθούν να επιβιώσουν αντιπαλεύοντας πολλά στερεότυπα, ακόμα και τους ίδιους τους εαυτούς τους. Όμως η αλήθεια είναι ότι είμαστε πρακτικά αόρατοι και ανύπαρκτοι για την πολιτεία και την κοινωνία. Καμία ιδιαίτερη πρόνοια, κανένα ιδιαίτερο μέτρο για αυτήν την ιδιαίτερη μερίδα των πολιτών, που το μέγεθος της δυστυχώς μεγαλώνει κάθε μέρα.
Χρειαζόμαστε, λοιπόν, χρηματοδότηση και νέους κανονισμούς για έρευνα και στοχευμένες κλινικές μελέτες για τον μεταστατικό καρκίνο. Αυτά είναι η πόρτα και το κλειδί που θα ανοίξουν και θα ανατρέψουν τα δεδομένα. Θα βοηθήσουν να μεταλλαχθεί πλήρως η νόσος από θανατηφόρα σε χρόνια. Θα ανακαλύψουν νέες θεραπείες, θα βελτιώσουν υπάρχοντα φάρμακα και εργαλεία, θα βελτιώσουν τα αποτελέσματα ώστε να καταφέρουμε μια καλύτερη και μεγαλύτερη επιβίωση με την νόσο, για όλους.