Ο κλάδος της ογκολογίας, ίσως ο πιο αναπτυσσόμενος κλάδος της ιατρικής επιστήμης στις μέρες μας κινείται με ταχύτατους ρυθμούς προκειμένου να αντιμετωπίσει τις διάφορες μορφές καρκίνου που μαστίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Η ESMO (European Society of Medical Oncology), η Ευρωπαϊκή κοινότητα ιατρικής ογκολογίας διοργάνωσε το ετήσιο συνέδριο της στην Μαδρίτη με συμμετοχές από τον χώρο της παγκόσμιας ογκολογικής κοινότητας. 24,000 σύνεδροι από όλο τον κόσμο, παραβρέθηκαν στο συνεδριακό κέντρο IFEMA στην Μαδρίτη και ενημερώθηκαν, αντάλλαξαν εμπειρίες, πληροφορίες, γνώσεις και μεθόδους αντιμετώπισης του καρκίνου.

Ο Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού “ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ” Ν. Αχαΐας, συμμετείχε με δυναμική παρουσία με την ιδιότητα των συνηγόρων ασθενών, patient advocates και εκπροσωπήθηκε από την Πρόεδρο του ΔΣ κα Λιολιώ Κολυπέρα, την Αντιπρόεδρο κα Πάκυ Καραλή, την ταμία κα Αγγελική Στεφανάκη, το μέλος κα Γωγώ Μοσχονά και την Επιστημονικά Υπεύθυνη κα ΚλαίρηΤζιομάκη. Η Ελληνική παρουσία στο συνέδριο υπήρξε σημαντική και σε πολλές ενότητες Έλληνες επιστήμονες ανέπτυξαν σημαντικά θέματα.

Ενότητες που παρακολουθήσαμε στην ενότητα patient advocacy (συνηγορία ασθενών), αφορούσαν την ενθάρρυνση των ασθενών να παρακολουθούν στενά την επιστήμη και τις εξελίξεις της. Ο ογκολογικός ασθενής οφείλει να είναι συνεργάτης με τον ογκολόγο του, χρειάζεται να συζητάει μαζί του τις δυνατότητες που είναι διαθέσιμες για τη θεραπεία του, να αποφασίζει μαζί του, να γνωρίζει τις εξελίξεις και τα νέα δεδομένα στα φάρμακα. Ασθενείς, μας έδειξαν πως κατάφεραν να μάθουν να διαβάζουν τις έρευνες με τις νέες εξελίξεις στα φάρμακα, να ψάχνουν τα νέα από έγκυρες πηγές και να γνωρίζουν με απόλυτη σιγουριά τι είναι αυτό που τους συμβαίνει και πως το αντιμετωπίζουν.

Η έρευνα για τις υπηρεσίες υγείας στην Ευρώπη υπήρξε σημαντική ενότητα με έντονη ελληνική παρουσία καθώς την ενότητα προέδρευε η Πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ κα Καίτη Αποστολίδου και ο παθολόγος ογκολόγος κος Γιάννης Μούτζιος. Η έρευνα των υπηρεσιών υγείας, είναι το διεπιστημονικό πεδίο της επιστημονικής έρευνας το οποίο μελετά το πώς οι κοινωνικοί παράγοντες, τα συστήματα χρηματοδότησης, οι οργανωτικές δομές και διαδικασίες, οι πολιτικές και οι κανονισμοί, η ιατρική τεχνολογία και  οι προσωπικές συμπεριφορές, επηρεάζουν την πρόσβαση στην υγειονομική και ογκολογική περίθαλψη,  την ποιότητα και το κόστος της περίθαλψης, και τέλος την ίδια την υγεία και ευημερία μας. Οι κύριοι στόχοι της έρευνας για τις υπηρεσίες υγείας είναι πολύ σημαντικοί για την ογκολογική περίθαλψη, καθώς βοηθούν να προσδιοριστούν οι πλέον αποτελεσματικοί τρόποι για την οργάνωση, διαχείριση, ρύθμιση, χρηματοδότηση και τελικά επίτευξη υψηλής ποιότητας υγειονομικής περίθαλψης. Συντελεί στο να μειωθούν τα ιατρικά λάθη, να βελτιωθεί η ασφάλεια των ασθενών, τα αποτελέσματα και οι εμπειρίες τους συνεισφέροντας στον έλεγχο του καρκίνου (ανακτήθηκε από την www.ellok.gr).

Η ανοσοθεραπεία, η οποία αποτελεί σημαντική ιατρική θεραπευτική μέθοδο, διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού. Η ανοσοθεραπεία αποτελεί τύπο θεραπείας που έχει στόχο, την τροποποίηση της δραστηριότητας του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόκληση αλλαγών στην ανοσολογική απάντηση απέναντι στο νεόπλασμα. Ενεργοποιεί και κατευθύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, να καταπολεμήσει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Η ανοσοθεραπεία μπορεί να γίνει μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες για τον καρκίνο. Οι βιολογικές θεραπείες ως έξυπνα κατευθύνονται σε ειδικούς στόχους στα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας ανεπηρέαστα τα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η θεραπεία γίνεται περισσότερο συγκεκριμένη, πιο ειδική και λιγότερο τοξική. Το ενδιαφέρον των ασθενών είναι μεγάλο, καθώς η ανοσοθεραπεία δίνει πολλές ελπίδες σε ορισμένους καρκίνους. Η γνώση των ασθενών για την ανοσοθεραπεία και τις επιπτώσεις της στον ανθρώπινο οργανισμό, σε συνδυασμό με την καλή επικοινωνία με τον γιατρό είναι ιδιαίτερα σημαντικές.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στο φετινό συνέδριο αποτέλεσε η αποκατάσταση μετά τον καρκίνο. Ο όρος επιβίωση στον καρκίνο γνωστός ως survinorship που αφορά στα φυσικά, ψυχολογικά κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους μετά τη λήξη της βασικής θεραπείας για τον καρκίνο, συζητήθηκε με τη μορφή debate, με τη συμμετοχή ασθενών, γιατρών, ειδικών ψυχικής υγείας, ερευνητών, φροντιστών, συνηγόρων ασθενών. Το στίγμα, η εξασφάλιση της εργασίας για όσους έχουν νοσήσει, η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, η κοινωνική ασφάλιση, οι επιπτώσεις στην οικογένεια, στους συντρόφους και στα παιδιά των ασθενών, απασχολούν τους ανθρώπους που επιβιώνουν από τον καρκίνο. Στην Ολλανδία, αναπτύσσεται ένα κίνημα, στο οποίο πρωτεργάτες είναι ίδιοι ογκολογικοί ασθενείς, ευαισθητοποίησης εργοδοτών και μεγάλων εταιριών ώστε να προσλαμβάνουν ή να μην απολύουν ογκολογικούς ασθενείς.  Θα μου μείνει αξέχαστος ο κύριος που πήρε τον λόγο από το κοινό και είπε πως πριν κάποια χρόνια μόλις διαγνώστηκε με καρκίνο ο γιατρός του, του είπε πως του απομένουν τρεις μήνες ζωής. “Εγώ μπορώ να εργαστώ πολύ σκληρά”, είπε, «τι να μου κάνει ένας σκληρός εργοδότης μπροστά στην εμπειρία της διάγνωσης και της αντιμετώπισης του καρκίνου;».

Φέτος για πρώτη φορά είδαμε τη συνεργασία της επιστημονικής εταιρίας IPOS (International Psyco-oncology Society), Διεθνής Εταιρία Ψυχο -ογκολογίας, με την ESMO.  Λάβαμε τον ειδικό οδηγό που δημιουργήθηκε σε συνεργασία της ESMO της ECPC (European Cancer Patient Coalition) και της IPOS σχετικά με το τι είναι επιβίωση (survivoship) από τον καρκίνο και πως μπορούν οι ασθενείς να έχουν την καλύτερη δυνατή αποκατάσταση μετά την ασθένεια και τις βασικές θεραπείες. Αξίζει να σημειωθεί ότι για την εκπόνηση του οδηγού, μεταξύ άλλων εργάστηκαν ο γιατρός κος Νικόλαος Μητσιμπόνας και η Πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ και αντιπρόεδρος της ECPC κα Καίτη Αποστολίδου.

Ο τομέας της ψυχοκοινωνικής ογκολογίας σημειώνει τα μεγάλα ποσοστά επαγγελματικής εξουθένωσης των επαγγελματιών που εργάζονται στον χώρο της ογκολογίας τα οποία έχουν επιπτώσεις και στην αντιμετώπιση των ασθενών. Επιπλέον επισημαίνει πως οι δεξιότητες επικοινωνίας του προσωπικού με τους ασθενείς μπορεί να βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τις εμπειρίες των ασθενών.

Ο καρκίνος είναι παρών στις ζωές των ανθρώπων και θα παραμείνει.Οι έρευνες δείχνουν ότι ως το 2030, 50 εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη, θα έχουν διαγνωστεί με κάποια μορφή καρκίνου κάποια στιγμή στη ζωή τους. Παράλληλα η επιστήμη προσπαθεί να μετατρέψει τον καρκίνο από μια απειλητική για τη ζωή του ανθρώπου ασθένεια σε χρόνια νόσο. Τα βήματα που έχουν γίνει μέχρι τώρα είναι σπουδαία, σε πολλές περιπτώσεις καρκίνων, όπως είναι και ο καρκίνος του μαστού οι εξελίξεις είναι πάρα πολύ θετικές.Για όσους ενδιαφέρονται για συγκεκριμένες επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα του καρκίνου του μαστού, μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της ESMO:www.esmo.org/Conferences/ESMO-2017-Congress?hit=ehp.

Οι ογκολογικοί ασθενείς μπορούν να ελπίζουν σε ακόμη καλύτερες εξελίξεις. Στη δική μας χώρα, οι ασθενείς έχουν να αντιμετωπίσουν ποικίλα προβλήματα εκτός της αντιμετώπισης της νόσου, όπως είναι οικονομικά προβλήματα, δυσκολίες πρόσβασης σε ογκολογικές μονάδες υγείας, ανεργία, μειωμένο και κουρασμένο προσωπικό στα δημόσια νοσοκομεία, έλλειψη ογκολογικών φαρμάκων, μεγάλη συμμετοχή στις διαγνωστικές εξετάσεις και πολλά άλλα. Την ίδια στιγμή χρειάζεται να ξεπεράσουν και την αντίληψη ότι δεν χρειάζεται να γνωρίσουν και πολλά για αυτό που τους συμβαίνει δίνοντας στον γιατρό το απόλυτο ελεύθερο να τους κάνει καλά.

 

Κλαίρη Τζιομάκη

Κοινωνική Λειτουργός – Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Επιστημονικά Υπεύθυνη